Socjoterapia. Brzmi
intrygująco, szczególnie, kiedy dodamy, że w ujęciu psychodynamicznym. Autor
określa ją jako zespół oddziaływań psychopedagogicznych realizowanych w trakcie
zajęć grupowych w stosunku do dzieci i młodzieży z grup ryzyka oraz zagrożonych
dysfunkcjami psychospołecznymi. Czym dokładnie socjoterapia ma się zająć?
Dlaczego właśnie tym i pod jakim kątem? Na te i wiele innych pytań, często
nurtujących profesjonalistów, ale i rodziców, nauczycieli, opiekunów czy po
prostu entuzjastów powyższej tematyki, odpowiedzi udziela Maciej Wilk w swojej
książce „Diagnoza w socjoterapii. Ujęcie psychodynamiczne”. To pozycja, po
którą warto sięgnąć. Dlaczego?!
Celem książki, jak zaznacza jej autor, jest opis znaczenia,
celów, funkcji i specyficznych aspektów socjoterapii oraz procesu diagnozy i
kwalifikacji do oddziaływań socjoterapeutycznych w kontekście psychodynamicznej
koncepcji funkcjonowania człowieka. Publikacja wyjaśnia czym socjoterapia różni
się od standardowej psychoterapii i jak wygląda właściwa diagnoza. Autor
książki dąży do ujednolicenia i doprecyzowania definicji, którymi się posługujemy,
aby się one nie rozmywały. Wyobraźmy sobie sytuację: odbyliśmy właśnie bardzo
wartościową rozmowę z przyjacielem, przyniosła nam ona ulgę, uwolniła od
nadmiaru emocji, ale czy możemy powiedzieć, że spełniła funkcję terapeutyczną?!
Rozmowa ta nie pociągnęła za sobą przecież długotrwałej zmiany osobowości, nie
miała też związku z procesem leczenia. No właśnie… . Zapożyczanie terminów
prowadzi do zacierania granic między odmiennymi działaniami z kręgu pomocy
psychologicznej, dodatkowo wprowadza w świadomość społeczeństwa przekonanie, że
np. taniec zmienia osobowość, a powtarzanie afirmacji leczy. Działania takie
raczej rozwijają osobowość, nakierowują na samorealizację, zdobywanie wiedzy i
umiejętności psychospołecznych, a nie zmieniają czy leczą.
Książka ma uporządkowaną strukturę. Autor podzielił ją na
cztery części. Pierwsza z nich stanowi zbiór bardzo różnorodnych definicji,
spis zadań i celów zarówno socjoterapii, jak i psychoterapii oraz diagnozy.
Dostarcza również informacji o tym, dlaczego i dla kogo powyższe oddziaływania
są przeznaczone. Autor stara się także stworzyć profil ‘idealnego’
socjoteraputy – empatycznego, otwartego na zmiany, cierpliwego, gotowego na
niepewność, zdziwienie oraz pokorne przyjęcie wymienionych stanów.
Części druga i trzecia traktują o diagnozie dzieci oraz
diagnozie młodzieży z uwzględnieniem wnikliwych opisów kolejnych etapów
dojrzewania zarówno dziewcząt, jak i chłopców. Poznajemy całe mnóstwo dylematów
i trudności, z którymi dzieci i młodzież muszą się borykać w okresie latencji,
który charakteryzuje pasywność i zależność, a następnie w okresie adolescencji,
który to jest czasem kryzysu, aktywności, toruje drogę ku dorosłości. W obu
częściach pojawia się także zetknięcie perspektywy rozwojowej z
psychopatologią. Autor próbuje rozstrzygnąć, jak odróżnić normę rozwojową od
zaburzenia, regresji w rozwoju bądź zaburzeń natury psychopatologicznej lub
psychiatrycznej. Zapoznaje nas również z dosyć rozległą tematyką dziecięcej i
młodzieńczej depresyjności, niedostosowania społecznego i zaburzeń zachowania,
zaburzeń jedzenia, urazów emocjonalnych oraz uzależnień. Zjawiska te autor
opisuje w sposób zwięzły, jasny i konkretny, a zarazem bardzo interesujący,
proponując przy tym najbardziej skuteczne formy wsparcia i leczenia
ewentualnych zaburzeń.
Ostatnia część książki porusza temat norm i zasad w pracy
socjoterapeutycznej. Autor wspomina o roli, jaką pełnią w całym procesie
socjoterapii, proponuje także zestaw różnego rodzaju zasad funkcjonowania w grupie,
jakie należałoby uwzględnić w pracy z dziećmi i młodzieżą. Podkreśla wagę
nastawienia uczestników zajęć do tychże norm i zasad. Wreszcie ukazuje
całkowity obraz funkcjonowania w grupie socjoterapeutycznej, charakteryzując
kluczową i odpowiedzialną rolę socjoterapeuty oraz proces adaptacji i wszelkie
formy aktywności uczestników grupy.
To, co według mnie jest dodatkowym plusem publikacji, to
fakt, iż autor pokusił się o przypisy, które w dogodny sposób wyjaśniają podstawowe
pojęcia czy zjawiska opisywane w książce. Przekłada się to na lepsze zrozumienie
czytanej treści. Dodatkowo najistotniejsze fragmenty tekstu, zostały
odpowiednio zaznaczone i wyeksponowane poprzez użycie pogrubionej czcionki,
dzięki czemu czytelnik przyswaja to, co najistotniejsze i warte zapamiętania.
„Diagnoza w socjoterapii…” to swego rodzaju poradnik
wzbogacający zasób wiedzy i udoskonalający codzienną pracę – przeznaczony głównie
dla profesjonalistów zajmujących się różnorodnymi formami pomocy
psychologicznej. Ale nie tylko. Myślę, że zarówno rodzice, opiekunowie, jak i
nauczyciele mogliby wiele skorzystać, wertując stronice „Diagnozy w socjoterapii…”,
która to stanowi wspaniałe źródło wiedzy o problemach rozwojowych, trudnościach
i dylematach dzieci i młodzieży. Publikacja ta, bez wątpienia, wiele wyjaśnia,
wiele pozwala zrozumieć, wiele zaakceptować. Jednocześnie daje szansę na
zmianę punktu widzenia, być może także sposobu działania. A wszystko po to, by
wyjść naprzeciw dojrzewającemu pokoleniu, by go nie skrzywdzić, a udzielić
prawdziwego wsparcia i fachowej pomocy.
Autor: Maciej Wilk
Wydawnictwo: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne / GWP
Rok wydania: 2014
RECENZJĘ ZNAJDZIESZ RÓWNIEŻ NA STRONIE PORTALU PSYCHOLOGICZNEGO "PLASTEREK": Diagnoza w socjoterapii. Ujęcie psychodynamiczne
KSIĄŻKĘ MOŻESZ ZAKUPIĆ NA STRONIE KSIĘGARNI WYDAWNICTWA GWP
KSIĄŻKĘ MOŻESZ ZAKUPIĆ NA STRONIE KSIĘGARNI WYDAWNICTWA GWP
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz